استیو جابز در اپل آنقدر رهبری با خودمداری و کاریزمای بالا بود که تصور اینکه بعد از او یک رئیس بتواند به جایگاه ارزشی او نزدیک شود، دشوار بود.

راستش در این هفت ساله، هر وقت اپل ضعیف عمل کرده، بلافاصله نامسلط بودن تیم کوک پیش کشیده شده و هرگاه آمار فروش اپل خوب بوده، این را به خاطر اعتباری برند اپل تلقی کرده‌ایم و تیم کوک را دست‌کم گرفته‌ایم.

بله! الان دیگر هواداران اپل هم کم و بیش اعتراف می‌کنند که میزان خلاقیت اپل کم شده و خبری از محصول‌های انقلابی نیست و اپل از حالت شرکتی که خودش ذائقه کاربران را تغییر می‌دهد و جهت می‌دهد، به حالت شرکتی که مزه دهان مردم را می‌سنجد و متناسب با آن گجت می‌سازد، درآمده است.

اما اپل همچنان یکی از موفق‌ترین شرکت‌های دنیا است و هنوز هم ما از داشتن گجت‌های این شرکت لذت می‌بریم. تیم کوک هم در این مدت نخواسته تبدیل به یک آدم مقلد استیو جابز باشد و رفته رفته سبک مدیریت خود را اعمال کرده است.

در این راستا شاید یکی از نقاط عطف مهم در مدیریت تیم کوک، نه محصولات انقلابی سخت‌افزاری، بلکه همین خدمات مبتنی بر سرویس‌های اینترنتی باشد که جلوه بارز آن را همین دو شب پیش دیدیم.

به باور من، سرویس خبری نیوز پلاس اپل و یا سرویس پخش جاری محتواهای ویدئویی که در همایش اپل رونمایی شدند، در صورت استمرار کار اپل روی آنها، می‌توانند دو سرزمین فتح‌شده جدید برای اپل به ارمغان بیاورند.

اپلی که در دوره استیو جابز در قسمت فروش اپلیکیشن و موسیقی غوغایی به پا کرد، حالا می‌خواهد بزرگ‌ترین «محتوافروش» و عرضه کننده محصولات سرگرمی‌ساز هم باشد.

به علاوه به نظر می‌رسد تحت رهبری تیم کوک و با توجه به تجربه و مهارت او در بخش تامین قطعه و مواد اولیه، حالا نگرش مشابهی در همه بخش‌های اپل تزریق شده و مدل تجاری اپل هم ارتقا پیدا کرده باشد و سودآورتر شده باشد.

اما دلیل نوشتن این پست، نه مقایسه اپل جابز و کوک، بلکه معرفی یک کتاب تازه و پر سر و صدا به نام تیم کوک، نابغه‌ای که اپل را به جایگاه تازه‌ای رساند، است. عنوان اصلی این کتاب این است:

Tim Cook: The Genius Who Took Apple to the Next Level

این کتاب در 16 آوریل، یعنی حدود دو هفته بعد، وارد بازار کتاب خواهد شد. این کتاب نخستین کتاب مشروحی است که به طور اختصاصی زندگی تیم کوک را مورد بررسی قرار داده است.

شروع کتاب، از دوره آغاز کار تیم کوک در اپل به عنوان رئیس این شرکت، است. بعد کتاب به گذشته برمی‌گردد و دوره کودکی کوک را در ایالت آلاباما را مورد بررسی قرار می‌دهد. در اینجا کتاب جو نژادپرستی و تبعیضی را که در آن زمان هنوز در جنوب آمریکا وجود داشت را برایمان بازگو می‌کند و البته روایت می‌کند که تیم کوک به عنوان یک شخصی با گرایش همجنس‌گرایانه چه دشواری‌هایی از همان دوران جوانی داشته است.

ما همچنین متوجه می‌شویم که تیم کوک دوران آموزش و تحصیل خود را چگونه گذرانده است و چطور در آغاز کار حرفه‌ای در IBM مشغول به کار شده است.

تیم کوک در سال‌های پایانی دهه 1990 به اپل پیوست و از همانجا خود را وقف این شرکت کرد و به یاری شرکتی آمد که در آن زمان در آستانه ورشکستگی و سقوط بود.

اپل از همین دوران تحت رهبری جابز و نقش خوب کوک در بهینه کردن هزینه‌های ساخت محصولات و زنجیره تامین قطعات، گجت‌های متفاوتی مانند آی‌مک، آی‌بوک و آی‌پاد، را ساخت و پوست انداخت و به یک شرکت موفق تبدیل شد. همینجا بود که برای اولین بار یک تامین‌کننده قطعات و مونتاژکننده کلیدی برای اپل به نام فاکسکان، سربرآورد و کمک زیادی به اپل کرد.

جابز هم به تدریج مسئولیت کوک را بیشتر و بیشتر کرد و در سال 2005، او دیگر به دست راست او تبدیل شده بود. این واگذاری مسئولیت تا جایی پیش رفت که به موازات بر هم خوردن وضعیت سلامتی جابز، تیم کوک عملا به رئیس در سایه اپل تبدیل شده بود.

کتاب بعدا به سال مهم 2011 می‌رسد، زمانی که جابز فوت کرد و تیم کوک باید جا در پای بزرگمردی مثل او می‌گذاشت. تیم کوک در مقایسه با اپل برای رسانه‌ها، کسل‌کننده بود، آدمی بود که سعی می‌کرد در پشت پرده عرق بریزد و کمتر مطبوعات را به هیجان بیاورد.

اما سؤال کلیدی که کتاب مطرح می‌کند این است که اپل تیم کوک، آیا واقعا می‌تواند خلاقیتی از خود نشان بدهد. خیلی‌ها امیدوار بودند که ساعت اپل، بتواند مظهری برای این خلاقیت باشد. در حالی که خیلی‌ها دل به همین اپل واچ بسته بودند، این محصول را چندان مهم نیافتند. اما باز هم از نقطه نظر اقتصادی اپل واچ همین حالا هم تجارت بزرگ‌تری نسبت به تجارت کل ساعت‌های کلاسیک سوئیسی است و از نقطه نظر تیراژ تولید، اپل واچ محبوب‌ترین ساعت دنیاست.

ایرپادها عملا فقط یک محصول جانبی خوب هستند و نمی‌توان دل به این بست که آنها در ارزیابی خلاقیت و نوآوری اپل، تحولی ایجاد کنند. پس فعلا چیزی که باقی مانده یکی همین سرویس‌های غیرسخت‌افزاری اپل است که به آنها اشاره کردیم و دیگری پروژه‌هایی مانند خودروهای خودران یا پروژه تیتان اپل.

و البته کتاب کامل نمی‌شد مگر اینکه گریزی به دوران ترامپ و چالش اولیه او با اپل بر سر اصرار او به مونتاژ محصولات اپل در خاک آمریکا، می‌کرد. درخواستی که رفته رفته کمرنگ شد و لابد مالیات‌های خوبی که اپل می‌پرداخته، در این امر مؤثر بوده است.

همین چند وقت پیش بود که ترامپ، به اشتباه در یک ملاقات به تیم کوک، تیم اپل گفت، اشتباه لپی که تیم کوک از آن خوشش آمد و آن را نشانه‌ای از جوش خوردن و پپوستگی خود با اپل قلمداد کرد و حتی سعی کرد در شبکه‌های اجتماعی از همین لقب تیم اپل برای خود استفاده کند!

کتاب Tim Cook: The Genius Who Took Apple to the Next Level توسط روزنامه‌نگاری به نام Leander Kahney نوشته شده و در آمازون با قیمت 17?7 دلار پیش‌فروش می‌شود.

این عناوین فصل‌های مختلف این کتاب است:

پیشبینی می‌شود از همین دو سه ماه بعد، ما در بازار کتاب ایران هم ترجمه‌های همزمان متعددی از این کتاب را بخوانیم. امیدوارم که شاهد ترجمه‌های روان و کاملی از کتاب باشیم.